Σχετικά με το Νέντρο, τις προκαταρκτικές ασκήσεις της Μαχαμούντρα

Ο νους μας συχνά παρομοιάζεται μ’ ένα χωράφι που έχει το δυναμικό να παράγει άφθονους καρπούς: Τους καρπούς «της συμπόνιας και σοφίας», την πραγμάτωση της αληθινής φύσης μας, εδώ αναφέρεται ως «Η κατάσταση της Μαχαμούντρα». Για την επίτευξη αυτής, θα χρειαστεί προηγουμένως η σπορά των κατάλληλων σπόρων μέσω της διαδικασίας «ακρόασης, στοχασμού και διαλογισμού». Εν συνέχεια, προκειμένου αυτοί οι σπόροι να αναπτυχθούν σωστά, κατάλληλα και ομαλά, θα πρέπει πρωτύτερα ο νους μας, όπως το έδαφος, να καθαριστεί από τις πέτρες και τα ζιζάνια, -από το αρνητικό κάρμα και τις τάσεις μας δηλαδή- και να εμπλουτιστεί με τα «λιπάσματα» των θετικών δυναμικών του.

Στο βαθύ μονοπάτι της Μαχαμούντρα, η διαδικασία εξάγνισης και εμπλουτισμού του νου, επιτυγχάνεται μέσω των τεσσάρων προκαταρκτικών διαλογιστικών ασκήσεων της Μαχαμούντρα (ή τα 4 θεμέλια), το επονομαζόμενο στα θιβετανικά «Νέντρο».

Ο θιβετανικός όρος «Νέντρο» κυριολεκτικά σημαίνει «αυτό που προηγείται» και υποδηλώνει ότι η πρακτική αυτή είναι μια προκαταρκτική διαδικασία για περαιτέρω πρακτικές, όπως οι ανώτεροι διαλογισμοί Γκούρου-Γιόγκα, του Μιλαρέπα, του Γκαμπόπα, του Κάρμα Πάκσι κλπ. καθώς και οι ύψιστες ταντρικές πρακτικές Γιντάμ της Ντόρτζε Πάμo, του Κόρλο Ντέμτσοκ, τα Έξι Γιόγκα του Ναρόπα κλπ, όλα σε συνδυασμό με μεταδόσεις Μαχαμούντρα.

Έτσι οι προκαταρκτικές αυτές πρακτικές της πνευματικής παράδοσης-γενεαλογίας Κάρμα Κάγκιου του Θιβετανικού Βουδισμού, είναι ένας άμεσος τρόπος και μέθοδοι που μπορούν να φέρουν στο προσκήνιο το πλήρες δυναμικό μας, ακόμα και μέσα σε μία μόνο ζωή, εξαλείφοντας όλα τα πέπλα που μας εμποδίζουν να βιώσουμε και να εκδηλώσουμε την αληθινή, φωτισμένη φύση μας.

″ Γενικά, το Νέντρο είναι μια σπουδαία και πολύ δυνατή πρακτική, υπέρ-απαραίτητη για όποιον επιθυμεί να ακολουθήσει ένα ανώτατο πνευματικό και αυθεντικό μονοπάτι σαν και αυτό της γενεαλογίας της  Μαχαμούντρα ″

O σανσκριτικός όρος «Μαχαμούντρα» κυριολεκτικά σημαίνει «Μεγάλη Σφραγίδα», και αναφέρεται στις αμετάβλητες και ύψιστες ιδιότητες της αληθινής ουσίας του νου μας οι οποίες «σφραγίζονται» με την ίδια σφραγίδα, «τη σφραγίδα της απόλυτης αλήθειας», όντας η ύψιστη πραγμάτωση που ένας πνευματικός ασκητής δύναται να πετύχει. Η Μαχαμούντρα είναι η απόλυτη θέαση αυτού που αναφέρεται ως φώτιση. Πρόκειται για μια μοναδική διαδικασία που μας δείχνει πώς να βιώσουμε την ατελείωτη ευδαιμονία-διαύγεια και ανεμπόδιστη ανοιχτοσύνη του νου μ’ όλες τις απεριόριστες ιδιότητες του, όπως υπερβατική σοφία, ενεργή συμπόνια και αφοβία, κάνοντας έτσι τη ζωή μας να αποκτήσει νόημα τόσο για εμάς όσο και για τους άλλους.

″ Η γενεαλογία της Μαχαμούντρα έχει μείνει ζωντανή διαμέσου των αιώνων με την από γενιά σε γενιά αδιάσπαστη έως και σήμερα μεταβίβασή της από φωτισμένους Κάγκιου δασκάλους στους μαθητές τους ″

H ύψιστη κατάσταση του νου που περιγράφεται με τον όρο Μαχαμούντρα, εκφράζεται επίσης και με άλλους όρους, όπως, Μάχα-Άτι, Νταρμαντάτου, Ντζόγκτσεν, Ταταγκαταγκάρμπα κ.α.

Ο 9^ος Κάρμαπα Ουάντσουκ Ντόρτζε, σύγγραψε στο Θιβέτ το κείμενο της πρακτικής του Νέντρο όπως το ξέρουμε ακόμη και σήμερα, το οποίο στα θιβετανικά ονομάζεται «Τσακ Τσεν Νέντρο», (Τσακ Τσεν είναι συντομογραφία του θιβετανικού όρου Τσακ Γκια Τσεν Πο, που έχει την ίδια ερμηνεία με τον σανσκριτικό όρο Μαχαμούντρα).

Ο 9ος Γκυάλουα Κάρμαπα Ουάντσουκ Ντόρτζε (1555-1603), συγγραφέας του κειμένου του Νέντρο

Η πρακτική του Νέντρο περιλαμβάνει: Τη γενική προετοιμασία, τις τέσσερις βασικές (ή θεμελιώδεις) σκέψεις και τις καθεαυτού τέσσερις προκαταρκτικές πρακτικές Μαχαμούντρα.

Η γενική προετοιμασία, οι τέσσερις βασικές σκέψεις δηλαδή, είναι οι ακόλουθες:

• Η δυσκολία της απόκτησης ενός πολύτιμου ανθρώπινου σώματος,
• Η παροδική φύση όλων των φαινομένων,
• Ο συμπαντικός νόμος της αιτίας και του αποτελέσματος (ο νόμος του κάρμα), και
• Η ματαιότητα της σαμσάρα η οποία νομοτελειακά καταλήγει μόνο σε δυστυχία.

Οι τέσσερις βασικές σκέψεις αυτές -οι οποίες αρχικά είχαν εξηγηθεί με κάθε λεπτομέρειά τους από τον ιστορικό Βούδα– δεν είναι ακριβώς πρακτικές διαλογισμού, αλλά απλές σκέψεις προς στοχασμό, των οποίων η απαγγελία βοηθάει τον ασκούμενο να καλλιεργήσει το σωστό κίνητρο και τη βάση να κατανοήσει καλύτερα τη σημασία του διαλογίζεσθαι. Έτσι αφού αναπτυχθεί στο νου του η αίσθηση για απάρνηση της σαμσάρα και η ειλικρινής επιθυμία για εμβάθυνση στην άσκηση του Ντάρμα για την ευημερία όλων των όντων, τότε η πρακτική του Νέντρο θα έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Οι καθεαυτού τέσσερις προκαταρκτικές πρακτικές Μαχαμούντρα στις οποίες κανείς ασκείται διαδοχικά, είναι οι εξής:

• Προστερνισμοί: Με την πρακτική αυτή κανείς εμβαθύνει στην πραγματική έννοια της λήψης «καταφυγίου» στα «Τρία Πολύτιμα Πετράδια» και της ενότητάς τους ως «μια ουσία», παράλληλα με την ανάπτυξη της Μποντιτσίτα –τη φωτισμένη, αλτρουιστική συμπεριφορά του να ωφελείς αλλήλους, η οποία βασίζεται στην αγάπη και τη συμπόνια για όλα τα όντα,
• Βατζρασάτβα (Θιβ. Ντόρτζε Σέμπα): Με την πρακτική αυτή κανείς εξαγνίζει συσσωρευμένους «αρνητικούς» σπόρους αποθηκευμένους στο υποσυνείδητο και αμαυρώσεις του σώματος, του λόγου και του νου,
• Προσφορά Μάνταλα: Με την πρακτική αυτή κανείς δύναται να συσσωρεύσει γρήγορα τεράστια αρετή, κόβοντας την προσκόλληση του σε εαυτό και φαινόμενα,
• Γκούρου-Γιόγκα: Με την πρακτική αυτή ο ασκούμενος εισάγεται στην ευλογία της γενεαλογίας και του φωτισμένου δασκάλου, απαραίτητο στοιχείο για έναν ασκητή Βατζραγιάνα, προκειμένου να πραγματώσει την κατάσταση της Μαχαμούντρα.

Κάθε μία από τις 4 πρακτικές του Νέντρο περιέχει είτε ένα μάντρα είτε μια μικρή προσευχή που πρέπει να επαναληφθεί (για κάθε πρακτική) 111.111 φορές. Το Νέντρο είναι η πηγή πολλών ιδιοτήτων, μέσω των οποίων ένας ασκούμενος αρχίζει να πετυχαίνει σημαντικές αλλαγές στη ροή της συνείδησής του μέσω σώματος, λόγου και νου.

Θα πρέπει βεβαίως να τονιστεί ότι παρά το γεγονός ότι αναφερόμαστε σ’ αυτές τις πρακτικές ως «προκαταρκτικές ή θεμελιώδεις» δεν είναι κάτι που απλά κάνεις στην αρχή, τελειώνεις και στη συνέχεια αφήνεις πίσω σου, γιατί είναι η ίδια η ουσία, το βασικό θεμέλιο ολόκληρου του μονοπατιού της Μαχαμούντρα. Όσο καλύτερα τις κατανοείς, τόσο η άσκηση σου εμβαθύνει και όταν πραγματικά φθάσεις στην κατάσταση της Μαχαμούντρα, τότε θα ανακαλύψεις ότι τα πάντα συμπεριλαμβανόντουσαν στις προκαταρκτικές ασκήσεις.

Για κάποιον που θέλει να ξεκινήσει το Νέντρο δύο βασικά πράγματα προαπαιτούνται:

• Η προφορική μετάδοση ή Η μετάδοση του λόγου το επονομαζόμενο Λουνγ στα θιβετανικά, η ευλογία-άδεια ολόκληρου του κείμενου του Νέντρο, το οποίο διαβάζεται φωναχτά για την/τον ασκούμενη/ο, προκειμένου να λάβει τις ευλογίες της γενεαλογίας &
• Οι αναλυτικές προφορικές οδηγίες το επονομαζόμενο Τρι στα θιβετανικά, δηλαδή οι λεπτομερείς εξηγήσεις που δίνονται βασισμένες σ’ ένα σχόλιο και αφορούν στο πώς εκτελείται η κάθε μία από τις τέσσερις πρακτικές.

Τα ανωτέρω δίνονται από εξουσιοδοτημένο Ρίνποτσε ή Λάμα της γενεαλογίας Κάρμα Κάγκιου και ο ασκούμενος έτσι λαμβάνει την «άδεια» να ασκηθεί στις πρακτικές και να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα μέσω των ευλογιών της γενεαλογίας. Ευνόητο το ότι θα χρειαστεί κανείς να αποκτήσει το πλήρες κείμενο της άσκησης του Νέντρο.

Για το Νέντρο δεν χρειάζεται απαραιτήτως η λήψη κάποιας μύησης-ενδυνάμωσης, θα πρέπει βέβαια πρωτύτερα κανείς να έχει ήδη λάβει «καταφύγιο» και ει δυνατόν την υπόσχεση των Μποντισάτβα, προκειμένου να ξεκινήσει. Παρ ‘όλα αυτά, αν υπάρχει η δυνατότητα λήψης της ενδυνάμωσης του Βατζρασάτβα από κάποιον Ρίνποτσε, συνιστάται ιδιαιτέρως.

Εν κατακλείδι, αν αναρωτιέστε πώς είναι ανθρωπίνως δυνατόν να ολοκληρώσει κανείς τόσες πολλές επαναλήψεις, τότε η απάντηση είναι ότι θα πρέπει κανείς να δώσει στον εαυτό του ένα δώρο-διάλλειμα 30-40 λεπτών άσκησης ανά ημέρα, σε συνδυασμό με στοιχειώδη πειθαρχία, επιμονή και ενθουσιασμό, όλα προερχόμενα από την κατανόηση των τεράστια ωφελειών αυτής της πρακτικής. Εάν γίνει έτσι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το να τελειώσει κανείς το Νέντρο είναι απλά θέμα διαδικαστικό, κάτι που άλλωστε κατάφεραν πολλοί άλλοι άνθρωποι προηγουμένως!

Από τη Λάμα Μαριάντζελα, μόνιμη δασκάλα του Βουδιστικού Κέντρου Αθήνας, KDCL-BodhiPath.

Το δέντρο του καταφυγίου Κάρμα Κάγκιου / Karma Kagyu refuge tree

Ντόρτζε Σεμ-πα, Βατζρασάτβα / Dorje Sempa, Vajrasattva

Το Μάνταλα του Σύμπαντος, Mandala of the universe  

Ντόρτζε Τσαν, Ο Πρωταρχικός Βούδας / Dorje Chang, The Primordial Buddha